ارزیابی مدیریت های پس از برداشت پسماند گیاه جو بر کربن زیست توده میکروبی و فعالیت های آنزیمی خاک

زیست توده میکروبی و فعالیت های آنزیمی خاک می توانند به عنوان نمایه کیفیت خاک به منظور ارزیابی بوم نظام های زراعی مورد استفاده قرار گیرند. فعالیت های آنزیمی در فرآیندهای مهم عملکرد خاک مانند تجزیه مواد آلی، چرخه عناصر غذایی و تجزیه سموم و آفت کش ها در خاک نقش دارند. به دلیل این که آنزیم های خاک به ویژه هیدرولازها به معدنی شدن عناصری مانند نیتروژن، فسفر و کربن کمک می کنند، از این رو اندازه گیری هیدرولازهای خاک می تواند تغییرهای حاصلخیزی خاک را در کوتاه مدت نشان دهد. ریزجانداران و فرآیندهای میکروبی و آنزیمی خاک زیر تأثیر مدیریت زراعی قرار می گیرند. مدیریت پسماند گیاهی با تغییر کیفیت و کمیت ماده آلی در خاک رخ بر وضعیت ریزجانداران و فرآیندهای میکروبی به ویژه فرآیندهای آنزیمی اثرگذار است. هدف از این پژوهش ارزیابی مدیریت پسماند گیاه جو بر کربن زیست توده میکروبی و فعالیت های آنزیمی در یک دوره 90 روزه بوده است. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در دو تکرار انجام گردید. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح کاه و کلش (3 و 6 تن در هکتار)، دو سطح سوزاندن (نسوزاندن و سوزاندن)، دو سطح کود اوره (صفر و 125 کیلوگرم در هکتار) و دو سطح خاک ورزی (بدون شخم و با شخم) بودند. فعالیت آنزیم های فسفاتاز قلیایی (3.1.3.1 ec) و بتا گلوکوسیداز (3.2.1.21 ec) بر اساس پارانیتروفنل تولید شده به روش اسپکتروفتومتری در طول موج 410 نانومتر اندازه گیری شدند. فعالیت آنزیم اوره آز (3.5.1.5 ec) نیز بر اساس آمونیوم آزاد شده در واکنش هیدرولیزی اندازه گیری شد. کربن زیست توده میکروبی بر اساس روش تدخین- انکوباسیون تعیین شد. نتایج آزمایش نشان داد افزودن مقدار 6 تن در هکتار پسماند جو مقادیر کربن آلی، نیتروژن کل، کربن زیست توده میکروبی، فعالیت آنزیم های بتاگلوکوسیداز، اوره آز و فسفاتاز قلیایی را نسبت به تیمار 3 تن در هکتار در لایه سطحی 0- 5 سانتی متری خاک به طور معنی داری افزایش داد. در حالی که سوزاندن کاه و کلش و خاک ورزی به کاهش این پارامترها منجر گردید، هرچند خاک ورزی بر نیتروژن کل خاک بی تأثیر بود. کود اوره نیز کربن آلی، نیتروژن کل و فعالیت آنزیم های بتاگلوکوسیداز و اوره آز را به گونه ای معنی دار افزایش داد، در حالی که بر کربن زیست توده میکروبی و فعالیت آنزیم فسفاتاز قلیایی بی تأثیر بود. این مطالعه نشان داد که شیوه بدون خاک ورزی و همراه با حفظ پسماند گیاهی در سطح 6 تن در هکتار و بدون سوزاندن پسماند موثرترین نوع مدیریت در حفظ و افزایش کربن آلی خاک و فعالیت آنزیم های مورد مطالعه در کوتاه مدت بودند.